Każdy, kto chce zostać operatorem ładowarki teleskopowej, musi zdobyć stosowne uprawnienia wydawane przez Urząd Dozoru Technicznego (UDT). Do 1 czerwca 2019 roku uprawnienia były bezterminowe – nie miały terminu ważności. Teraz, po zmianie przepisów, są ważne tylko przez określony czas. Jak długo? Co zrobić, żeby je przedłużyć? A kiedy przedłużenie nie będzie możliwe?
Ładowarki teleskopowe to wózki podnośnikowe ze zmiennym wysięgiem zaliczane do wózków widłowych specjalizowanych. Maszyny przeznaczone są do transportu, podnoszenia oraz umieszczania na określonych wysokościach różnych ładunków, a po zamontowaniu osprzętu dodatkowego mogą pełnić także funkcje pługów, kosiarek, wyciągarek, podnośników koszowych, koparek czy zamiatarek, dlatego nazywa się je uniwersalnymi.
Wykorzystanie ładowarek teleskopowych
Ładowarki teleskopowe kupują głównie firmy działające w branży budowlanej, ale coraz częściej wykorzystują je również przedsiębiorstwa zajmujące się przetwórstwem drewna, prowadzeniem dużych gospodarstw rolnych, kopalni lub kamieniołomów czy działające w portach lotniczych i morskich. Maszyny mogą bowiem bezpiecznie przewozić materiały i towary ważące od 2,6 do 7 ton na wysokość nawet do 17 metrów.
W związku z tym, że ładowarki teleskopowe to urządzenia transportu bliskiego – wózki jezdniowe specjalizowane ze zmienną fazą wysięgu – do ich obsługi wymagane są uprawnienia. Jakie?
Uprawnienia na ładowarki teleskopowe – szkolenie i egzamin
Uprawnienia dawnej kategorii I WJO, które wydawane są przez Urząd Dozoru Technicznego (UDT). Może je uzyskać każdy, kto jest pełnoletni, ma wykształcenie co najmniej podstawowe i nie ma przeciwwskazań lekarskich do pracy na stanowisku operatora ładowarki. Przeciwwskazaniami w tym przypadku są m.in. choroby serca i układu krążenia, choroby słuchu, choroby układu oddechowego, daltonizm, wady wzroku niedające się skorygować okularami, zaburzenia równowagi czy wady i choroby kręgosłupa.
Żeby zdobyć uprawnienia, należy ukończyć specjalistyczne szkolenie trwające kilka dni, a następnie zdać egzamin przed komisją terenową Urzędu Dozoru Technicznego (UDT). Szkolenie składa się z dwóch części:
– teoretycznej, w trakcie której omawiane są tematy związane z BPH, budową ładowarek teleskopowych, obsługą techniczną, konserwacją i diagnostyką,
– praktycznej, która skupia się na nauce manewrowania maszyną w różnych warunkach terenowych i przy różnych typach ładunków np. przy przewożeniu piasku, bel drewna czy palet.
Egzamin podobnie jak kurs jest podzielony na dwie części. W pierwszej zdający musi udzielić odpowiedzi na 15 pytań zamkniętych jednokrotnego wyboru z wiedzy ogólnej i szczegółowej, zaś w drugiej wykonać manewr jazdy i odpowiedzieć na pytanie inspektora. Całość trwa 60 minut. Po zdaniu egzaminu otrzymuje się legitymację UDT uprawniającą do obsługi ładowarek teleskopowych.
Ważność uprawnień na ładowarki teleskopowe
Zgodnie z tym, co pojawiło się we wstępie, do 1 czerwca 2019 roku uprawnienia UDT wydawane były bezterminowo. Później, w związku ze zmianą przepisów, wprowadzono legitymacje terminowe. Ile obecnie ważne są uprawnienia na ładowarki teleskopowe – kat. I WJO? Dokładnie 5 lat.
Dla porównania, uprawnienia kategorii 1P na podesty ruchome mają taką samą ważność, a uprawnienia kategorii II WJO na wózki widłowe są ważne 10 lat.
Czy to znaczy, że po 5 latach od zdania egzaminu operator nie może już pracować na ładowarkach teleskopowych? Nie może, jeżeli nie przedłużył wcześniej swoich uprawnień. Warto wiedzieć, że przepisy przewidują możliwość zmiany terminu ważności dokumentów.
Żeby przedłużyć uprawnienia, najpóźniej 3 miesiące przed upływem terminu ich ważności należy złożyć wniosek do Urzędu Dozoru Technicznego (UDT) w formie tradycyjnej – papierowej lub online. Do wniosku trzeba dołączyć zaświadczenie o wykonywaniu pracy na ładowarkach przez okres minimum 3 lat. Wówczas uprawnienia nadal będą ważne. Jeśli jednak po zdobyciu uprawnień nie wykonywało się zawodu operatora albo pracowało się na ładowarkach wyłącznie przez np. 2 lata, należy ponownie podejść do egzaminu.